صفیه رضایی – گروه صنعت: تولیدکنندگان صنعت پیچ و مهره از بی‌توجهی به این صنعت، نبود بازار رقابتی، وجود کارگاه‌های زیر پله‌ای و قیمت بالای مواد اولیه گلایه دارند. به‌علاوه اینکه واردات بی‌رویه صنایع پیچ و مهره پایه‌های این صنعت را شل کرده است.
صنعت پیچ و مهره از صنایع مادر و بالادستی است که همه صنایع نیازمند آن هستند. به‌طوری‌که اگر این صنعت وجود نداشته باشد صنایع دیگر امکان تولید ندارند. محمدرضا مددی، یکی از تولیدکنندگان صنعت پیچ و مهره با اشاره به مشکلات این صنعت به صمت گفت: وضعیت تولید در صنعت پیچ و مهره را محصولات چینی تحت تأثیر قراردادِ است به‌طوری‌که پیچ، ارزان‌تر از مفتول (ماده اولیه تولید پیچ) وارد کشور می‌شود؛ بنابراین تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند که فقط برای خودروسازها تولید کنند، البته مشکلاتی نیز با آن‌ها داریم. به این صورت که حدود یک‌سال و نیم است طلب ما را نداده‌اند. ازاین‌رو نمی‌توانیم مواد اولیه تولید را تهیه کنیم و مجبور به تعدیل نیرو و پایین آوردن ظرفیت تولیدات شده‌ایم. این مشکلات باعث می‌شود تولیدکنندگان پیچ و مهره نتوانند از تمام ظرفیت‌های تولید خود استفاده کنند.
مددی درباره تعداد واحدهای تولیدکننده پیچ و مهره تصریح کرد: ۲۰۳ واحد تولیدی در این صنعت مشغول به فعالیت‌اند. باید به این موضوع نیز توجه کرد که ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدکننده پیچ و مهره بیشتر از تایوان و چین وارد می‌شوند.
این تولیدکننده پیچ و مهره بابیان چالش‌های صنعت پیچ و مهره افزود: ظرفیت تولید ما نسبت به سال ۸۴ کاهش‌یافته و به ۲۰ درصد رسیده است. واحدهای تولیدی مشابه هم با ظرفیت پایین فعالیت می‌کنند. به این صورت که از ۲۰۳ کارخانه پیچ و مهره حدود ۱۰۰ کارخانه تعطیل هستند. نیاز بازار هم از چین وارد می‌شود. درمجموع چالش اصلی تولیدکنندگان، پیچ و مهره‌های وارداتی است.
وی درباره مختصات صنعت پیچ و مهره نیز اظهار کرد: در این صنعت ماشین‌آلات و نیروی کار به یک اندازه سهم دارند. حدود ۱۴۰ هزار تن پیچ، سالانه در ایران مصرف می‌شود که از این میزان حدود ۱۷ یا ۱۸ هزار تن را کارخانه‌های داخلی تولید می‌کنند و بقیه حاصل واردات است
مددی درباره تعداد خریداران و کارفرمایان تولیدکنندگان پیچ و مهره گفت: ما تولیدات خود را بیشتر به صنایع خودروسازی می‌دهیم به دلیل اینکه میزان مصرف آن‌ها بیشتر است. به‌علاوه اینکه اگر آن‌ها بخواهند پیچ و مهره از خارج از کشور تهیه کنند باید پول نقد بدهند اما با هر پرداخت و قیمتی که بدهند مجبوریم با آن‌ها کارکنیم؛ زیرا ماشین‌آلات ما فقط ویژه تولید پیچ و مهره است و نمی‌توان با آن‌ها تولید دیگری داشت. ازاین‌رو می‌توان گفت ما مستعمره آن‌ها شده‌ایم. البته صنایع خودروسازی واردات هم دارند اما برخی اقلام خود را از ما می‌گیرند.
حامد حمیدین، تولیدکننده پیچ و مهره‌های صنعتی درباره چالش‌های این صنعت بیان کرد: یکی از چالش‌های تولیدکنندگان در این صنعت، تأمین مواد اولیه است. مواد اولیه ما مفتول است که از چین، تایوان و ترکیه می‌آید و در کشور امکان تولید نداریم. تعرفه مفتول غیر آلیاژی و معمولی بالا است و از این نظر تولیدکنندگان با مشکل روبه‌رو هستند.
حمیدین درباره درجه کیفیت پیچ و مهره‌های تولید ایران گفت: ازنظر کیفیت برخی تولیدات چینی و تایوانی و در برخی دیگر تولیدات ایرانی بهتر هستند. به این دلیل که دسترسی آن‌ها به فناوری و دانش فنی بالاتر است. نکته دیگر اینکه تعریف تولید در کشور ما با تعریف آن‌ها متفاوت است؛ چراکه در کشور ما هدف تولید اشتغال‌زایی و کارآفرینی است درحالی‌که در کشورهای دیگر هدف سوددهی است. البته چند کارخانه بزرگ کشور درزمینه تولید پیچ و مهره کیفیت محصول بالایی دارند و حتی کیفیت و استاندارد تولیدات آن‌ها از چین نیز بالاتر است. این کارخانه‌ها به‌طورمعمول با صنایع خودروسازی همکاری می‌کنند.
وی افزود: چین و تایوان بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های پیچ و مهره دنیا هستند و تمام واحدهای تولیدی ما توان رقابت با آن‌ها را ندارند، این ناتوانی رقابت نیز به ظرفیت کم واحدهای تولیدی برمی‌گردد و ازآنجاکه پیچ و مهره کالای ارزانی است برای سود در این صنعت باید تولید بسیار انبوه باشد اما به دلیل آنکه تقاضای مناسبی نیز وجود ندارد واحدهای تولیدی با ظرفیت کم تولید می‌کنند.
حمیدین همچنین افزود: میزان واردات در این صنعت به‌قدری زیاد است که اگر این صنعت در داخل هیچ تولیدی نداشته باشد و جلوی واردات نیز گرفته شود تا ۲ سال با کمبود پیچ و مهره در بازار مواجه نخواهیم بود. به‌علاوه اینکه ذوب‌آهن‌های ایران مفتول‌های پیچ و مهره را تولید نمی‌کنند، به همین دلیل با انجام یکسری فرآیندها روی مفتول‌های ساختمانی از این مواد استفاده می‌شود. درنتیجه ازنظر کیفیت گاهی نمی‌توان رقابت کرد و این در حالی است که در چین، ذوب‌آهن‌ها مفتول‌های پیچ و مهره را تولید کرده و در اختیار صنایع قرار می‌دهند.
وی افزود: چالش دیگر این صنعت، وجود کارگاه‌های زیر پله‌ای زیاد است. درحال‌حاضر تنها برخی تولیدکنندگان مالیات می‌دهند و بقیه از زیر بار پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند. البته نام این واحدهای تولیدی زیر پله‌ای است درحالی‌که ظرفیت تولید آن‌ها از کارخانه‌های بزرگ هم بیشتر است. این واحدهای تولیدی به‌صورت پنهانی فعالیت می‌کنند. ازآنجاکه صنعت پیچ و مهره صادرات ندارد نباید بازار تولید آن به‌وسیله زیر پله‌ای‌ها اشباع شود؛ چراکه در این بازار، تولیدکننده بزرگ به حداقل سود می‌رسد و در این حالت نمی‌تواند ظرفیت تولید خود را بالاتر ببرد.
این تولیدکننده با گلایه از وجود کارگاه‌های کوچک تولیدی ابراز کرد: بنگاه‌های کوچک، بنگاه‌های بزرگ را ورشکست می‌کنند؛ چراکه آن‌ها دانش فنی تولید را ندارند. از طرفی به دولت نیز پاسخگو نیستند و مالیات و بیمه نمی‌پردازند. ازاین‌رو اگر دولت از واحدهای متوسط و بزرگ حمایت نکند بنگاه‌ها و واحدهای کوچک بیشتر می‌شوند. حمیدین با گلایه از اهمیت ندادن به صنعت پیچ و مهره در کشور گفت: این صنعت باید تولید انبوه داشته باشد. به‌عنوان نمونه یک کارخانه چینی به‌صورت ۲ نوبت فعالیت می‌کند. تولید انبوه باعث می‌شود هزینه‌های اولیه آن صفر شود اما در ایران این‌گونه نیست. ازاین‌رو باید از قدیمی‌ها و بزرگان این صنعت پرسیده شود که مشکل این صنعت چیست؟
وی بابیان اینکه دانش فنی تولید پیچ و مهره در ایران پایین است، گفت: تنها چند تولیدکننده قدیمی و باتجربه در ایران هستند که درزمینه پیچ و مهره فعالیت می‌کنند. بااین‌حال به دلیل مشکلات تولیدی چند کارخانه تولیدی بزرگ، دستگاه‌ها و تجهیزات خود را به دلیل نبود سودآوری تولید به واحدهای کوچکی فروخته‌اند که دانش فنی تولید را نمی‌دانند و از استانداردهای تولید آگاهی ندارند. البته مصرف‌کننده نیز از نحوه تولید و استاندارد و انواع پیچ و مهره بی‌اطلاع است.
منبع: پایگاه خبری صمت
تاریخ: ۲۶/۱۲/۹۵
