دومین گفتگو مدیریت سامانه اطلاعات جامع فعالیت‌های اقتصادی پیچ و مهره از سلسله گفتگوها با فعالین اقتصادی این صنعت با آقای مهندس مشایخ ، مدیرکیفیت شرکت سپید پیچ با همراهی تعدادی از اعضای گروه تلگرامی صنعت پیچ و مهر ه در تاریخ ۱۱ اسفند ۹۶ برگزار شد. در این گفتگو صمیمانه، مهندس مشایخ مطالب ارزشمند و خواندنی در مورد فعالیت‌های شرکت سپید پیچ، صنعت پیچ و مهره و مشکلات این صنعت در کشور بیان نمودند. متن کامل این گفتگو برای بهره‌‌مندی علاقمندان به شرح زیر می‌باشد:
- لطفا توضیحاتی از سوابق خود در صنعت پیچ و مهره عرض نمایید؟
- ایمان مشایخ هستم. کارشناس ارشد ساخت و تولید، کارشناس رسمی سازمان ملی استاندارد در رشته مکانیک و فلزشناسی حدود ۱۱سال سابقه کسب کردم و ۷سال است که بطور پیوسته در شرکت تولیدی سپید پیچ بعنوان کارشناس کیفی و مهندسی مشغول انجام وظیفه هستم.
- توضیحاتی در مورد شرکت سپید پیچ و محصولات تولیدی بیان نمایید؟
- شرکت تولیدی سپیدپیچ در سال ۱۳۷۵ تاسیس و در سال ۱۳۷۹ در شهرک صنعتی اشتهارد به بهره برداری رسید. این شرکت با دارا بودن ۱۲ خط تولید پیچ و آزمایشگاه مجهز قادر به تولید انواع پیچ از سایز ۲تا ۱۶ میلیمتر مطابق استانداردهای DIN,ISO,PSA,KES می‌باشد. هشتاد درصد تولیدات شرکت سپیدپیچ برای صنایع خودروسازی بوده که لزوما علاوه بر اخذ نشان استاندارد ملی گواهینامه ISO/TS1949:2009 را نیز دریافت و در دوره انتقال به IATF16949:2016 می‌باشد. مدیران محترم سپید پیچ آقایان شیرزاده و سامانیان هستند که حق بسیار زیادی گردن این حقیر دارند.
- روش عمده تولید محصول شما چیست؟
- روش تولید پیچ های سایز پایین فورج سرد می‌باشد، کله زنی سرد یکی از شاخه های فورج سرد است، پس از تهیه پیچ خام توسط دستگاه‌های رزوه زن رولینگ یا روتاری بر روی ساقه پیچ رزوه را ایجاد نموده و در مرحله بعد عملیات تکمیلی مانند سختکاری و آبکاری را انجام می‌دهیم البته فرآیندهایی مانند چاک زنی یا سوراخکاری یا پوینت یا مشابه نیز در صورت لزوم بر روی پیچ یا پین انجام می‌شود.
- ایران در تولید چه نوع پیچ‌و مهره‌هایی محدود دارد؟
- پیچ های خاص و سایز بالا. ۷۵درصد نیاز کشور عزیزمان از چین و تایوان تامین می‌شود. از این رو ما در شرکت سپیدپیچ در طرح تجاری سالانه خود استراتژی خود را در تولید پیچ های خاص قرار داده تا حدالمقدور از خروج ارز جلوگیری شود. بعنوان مثال پیچ قفل کمربند پژو۲۰۶ که در ظاهر بسیار ساده است را در ایران به صورت تک سورس در حال تولید هستیم و قطع واردات آنرا از افتخارات خود می‌دانیم.
- ماشین‌الات و دستگاه‌های شرکت شما ساخت چه کشوری است؟
- ماشین آلات ما عموما متعلق به اروپای غربی و تا حدودی ژاپن می‌باشد.
- شما با به‌کار بردن این ماشین‌‌ها تا چه اندازه موفق در کاهش هزینه‌های تولید و افزایش راندمان خود شده‌اید؟
- استفاده حداکثری از ماشین الات نیازمند داشتن یک فرآیند نگهداری و تعمیرات بهره ور می‌باشد. شاخص اثربخشی کلی تجهیزات که در IATF16949:2016 الزام گردیده است بیانگر این موضوع است که چه مقدار از تجهیزات بطور صحیح استفاده گردیده و راندمان را نیز بررسی می‌کنیم ماشین آلات آمریکایی و اروپایی توان بالاتر و عمر بیشتری دارند و از خرابی کمتری برخوردار هستند.
- آیا شرکت‌های ایرانی قادرند در زمینه ساخت و تعمیر ماشین‌الات فعالیت نمایند؟
- در زمینه ساخت خیر، ولی در زمینه تغییر، تعمیر و ارتقاء بله. بعنوان مثال آقای مهندس سامانیان که مغز فنی سپیدپیچ هستند کلیه دستگاه‌ها را ارتقا داده‌اند. البته خود ما یک ماشین پوینتر را نیز بصورت مهندسی معکوس ساخته‌ایم که قیمت تمام شده آن یک دهم نمونه تایوانی آن می‌باشد.در چه زمینه‌هایی صنعت برای شرکت های ماشین سازی داخلی به صرفه نیست در زمینه ساخت پرس بولت میکر یا کلدهدر فعالیت کنند. نهایتا ساخت ماشین های رزوه رولینگ و یا پوینتر، عرض کردم به صرفه نیست.
- در زمینه فروش و بازاریابی با چه چالش‌هایی روبرو هستید؟
- در زمینه بازاریابی مشکلی نداریم زیرا دفتر مرکزی ما در قوس میدان قزوین مرکز بازار پیچ و مهره ایران قرار دارد و در پیشانی بازار هستیم.
- آیا با مرکزیت بازار، توزیع در شهرستان‌های دور هم به خوبی انجام می‌شود؟
- بله ولی تمرکز ما بیشتر روی صنایع خودرویی بعد لوازم خانگی و نفت و گاز می‌باشد.
- مشکلات اصلی شما در تولید و فروش چیست؟
- برای هر مشکلی ما یک نمودار علت و معلول استخوان ماهی می‌کشیم و با ۵M+E بررسی می‌کنیم. مواد اولیه، ماشین آلات، روش تولید، محیط، ابزار اندازه گیری، نیروی انسانی، این عوامل را به اختصار بررسی می‌کنیم، در زمینه مواد اولیه مشکلات بسیار زیادی وجود دارد. زیرا تولید مفتول کربن متوسط در ایران به سختی انجام می‌شود و از مرغوبیت نیز برخوردار نیست. صنایع مادر در ایران ضعیف هستند و ذوب آهن باید فکری برای تولید فولاد هیپویوکتئید بکنند نه تولیدکننده پیچ. در زمینه ماشین آلات هم عرض کردم اکثر صنایع ما قدیمی هستند و با تغییراتی که خود ما در ماشین آلات ایجاد کردیم بهره‌ورتر شده‌اند. در بحث روش تولید هم شکاف بین دانشگاه و صنعت بارز می‌باشد زیرا هیچکدام یکدیگر را قبول ندارند ولی تجربه و علم با هم اثربخش خواهد بود. مشکل نیروی انسانی آموزش دیده هم که برای همه وجود دارد مثال همین امروز آقای داریوش عبدی در همین گروه مطرح کردند. برای حل آن باید از رویکردهای استاندارد IATF استفاده کنیم. بحث دانش سازمانی اینجا پررنگ است. اگر ما تجربیات و علوم اکتسابی خود را مدون کنیم با تغییر نیروی انسانی کمترین مشکل را متحمل می‌شویم. تفکر مبتنی بر ریسک نیز اینجا نقش ایفا می‌کند در خصوص روش اندازه گیری نیز داشتن آزمایشگاه مجهز لازمه کار می‌باشد که با توجه به نقدینگی صنایع کوچک به سختی آنرا فراهم می‌نمایند. یکی از بزرگترین مشکلات صنایع کوچک عدم دریافت به موقع مطالبات است. در صورتی که مطالبات به موقع پرداخت شوند افزایش تولید، اشتغال بیشتر و خیلی محاسن دیگر را به دنبال خواهد داشت. خودرو ساز اتومبیل را نقد در جامع می‌فروشد و پول سازنده را پس از یکسال چک میدهد که آن هم برگشت می‌خورد.
- جناب مشایخ ایا در زمینه دریافت خدمات عملیات حرارتی محصولات فولادی مشکلی ندارید؟
- از لحاظ کیفی و زمان بندی دریافت به موقع خدمات. ما برای این موضوع یک بخش مجزا در چارت سازمانی تعبیه کردیم تا پیگیری محصول از زمان خرید مفتول تا ارسال به پیمانکار و نهایتا بسته بندی و ارسال به مشتری را رصد و هم زمانبدی تحویل رعایت گردد و هم ردیابی و شناسایی همین جا از پیمانکاران عزیزمان پارس فولاد، تنگستن کار،آذرصنعت و آقای اسلامی تشکر می‌نمایم.
- چقدر در زمینه کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی از توان دانشگاه‌های و مراکز علمی استفاده می‌کنید؟
- بلی بنده خودم در این زمینه به شدت فعال هستم و کتابی را نیز در خصوص سیستم های تولید صنعتی ترجمه نمودم و همینک روی کتاب طراحی قالب های کله زنی سرد کار می‌کنم.
- در خصوص مدیریت علمی در صنعت پیچ و مهره بیشتر توضیح می‌دهید؟
- مدیریت ترکیبی از علم،هنر و تجربه است، سیستم شرکت سپید پیچ از مدیریتی به رهبری تغییر پیدا کرده است. توانمندسازی پرسنل یکی از شاخصه های رهبری است که در مدیریت وجود نداشت. سیستم شرکت سپیدپیچ از مدیریتی به رهبری تغییر پیدا کرده است . شعار ما “ما میتوانیم” است.
- در مورد تفکر مبتنی بر ریسک، به نظر شما چه مشکلاتی مانع سرمایه‌گذاری و ورود به صنعت پیچ و مهره می‌شود؟
- بنده چندتا از ریسک ها را مطرح می‌نمایم. که شدت و وقوع آن در اکثر شرکت ها یکسان است. دریافت به موقع مطالبات- تهیه مواد اولیه- تغییر نیروی انسانی و ..
- سال‌های اخیر با توجه به افزایش میزان تولید داخلی صنایع پیچ و مهره زیر ساخت‌های مرتبط توسعه نیافته و در بسیاری از زمینه ها از جمله ایجاد واحدهای عملیات حرارتی به روش کانتینیوس برای تکمیل محصولات تولید شده کارخانجات جای سرمایه گذاری وجود دارد و از توجیه اقتصادی مناسبی برخوردار هست، نظر شما چیست؟
- همانطور که عرض کردم مشکل صنایع مادر داریم، مشکل تهیه فولاد کربنی یا آلیاژی مخصوص کله زنی سرد، بیشتر شرکت‌ها مانند ایروف کشش مفتول هستند نه تولید کننده صنایع فولاد سازی ایران در سال‌های اخیر با رشد قابل توجهی مواجه بوده کاخانجاتی مثل فولاد الیاژی ایران و فولاد کویر در تولید وایر بسیار پیشرفت داشته اندو کیفیت نسبی قابل قبولی دارن گلوگاه اصلی فرایند انیلینگ بعد از نورد می‌باشد که دارای حساسیت‌های زیادی می‌باشد و کوره‌های مناسب برای انیل مفتول به اندازه کافی در دسترس نیستند و تعداد موجود پاسخگوی نیاز این صنعت نیستند و به همین دلیل خدمات انیل با توجه به میزان تقاضای بالا با قیمت‌های گزاف خدمات دهی می‌کنند. موقعیت مکانی این کارخانجات هم خیلی برنامه ریزی نشده و پراکنده هستند. همچنین در زمینه فراوری مواد اولیه و میزان نیاز داخلی بالا کارخانجات فراوری مواد باید در نزدیکی کارخانه جات نورد تاسیس شوند تا در کاهش قیمت تمام شده مواد اولیه موثر باشند همانطور که عرض کردم مشکل صنایع مادر داریم. مشکل تهیه فولاد کربنی یا آلیاژی مخصوص کله زنی سرد، بیشتر شرکت‌ها مانند ایروف کشش مفتول هستند نه تولید کننده ما در بچ های ورودی مطابق برنامه کنترل تست UPSETTING را با مرجعیت EN10263-1 انجام می‌دهیم. ولی در حین تولید باز ترک بر روی مفتول ظاهر می گردد. مشکل مواد اولیه نامرغوب فراگیر است.
- آیا مایل به ارتباط با دانشگاه ها برای کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی هستید؟
- عرض کردم انجام دادیم و مرتبا برای بازدید تشریف می اورند یا کارآموز میفرستند. بنده علاوه بر کار ترجمه و تالیف در زمینه تدوین استانداردهای ملی نیز فعالیت می‌نمایم. بنده دوره کارشناسی ارشد خود را در سپیدپیچ گذراندم و عنوان پایان نامم مرتیط با عیوب کله زنی سرد با نرم افزار سوپرفورج بود که پلی را به کمک آقای سامانیان بین علم و تجربه برقرار کردیم.
- چه موضوعاتی در صنعت پیچ و مهره نیاز به تحقیق بیشتری در ابعاد دانشگاهی دارند؟
- بیشتر مباحث شکل دهی فلزات.
- نقش انجمن های علمی و صنفی و همچنین اتحادیه در رونق صنعت پیچ و مهره چقدر است؟
- انجمن سازندگان پیچ و مهره به طور مستمر پیگیر هستند و ما هم عضو هستیم ولی زورشان به جایی نمی‌رسد.
- علت چیست؟
- در ایران انجمن و سندیکاها هنوز جا نیفتاده اند است، نهادهای وزارت صنعت و معدن و تجارت نه تنها نقش حمایتی ندارند بلکه در بسیاری از موارد مانعی برای پیشرفت هستند. همچنین گمرکات در ممانعت از ورود پیچ ومهره قاچاق موثر عمل نمی‌کنند.